Vong My Lan, Tran Le Trang Khanh, Pham Tran Thoai Nhien, Bui Minh Ngoc, Nguyen Nhat Tien
Sinh viên K63 – Kinh tế đối ngoại
Trường Đại học Ngoại thương Cơ sở II tại Hồ Chí Minh, Việt Nam
Ly Ngoc Yen Nhi, Giang Thi Truc Mai
Giảng viên cơ sở II
Trường Đại học Ngoại thương Cơ sở II tại Hồ Chí Minh, Việt Nam
Tóm tắt
Xu hướng tách rời tương quan (Decoupling) giữa Mỹ và Trung Quốc đã và đang tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT) tại một số thị trường nổi bật ở châu Á. Nghiên cứu này phân tích ảnh hưởng của Decoupling đến dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), sự dịch chuyển chuỗi cung ứng và chiến lược thích nghi của các doanh nghiệp TMĐT tại châu Á. Trong đó, Việt Nam, Indonesia và Singapore đang nổi lên như những trung tâm sản xuất và logistics thay thế quan trọng. Các doanh nghiệp lớn như Shopee, Lazada, Tokopedia và Alibaba đã điều chỉnh chiến lược, áp dụng các công nghệ tiên tiến như AI, blockchain và logistics tự động nhằm tối ưu hóa vận hành và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc. Kết quả nghiên cứu cho thấy Decoupling không diễn ra theo một tiến trình tuyến tính mà mang tính điều chỉnh linh hoạt, phụ thuộc vào khả năng thích ứng của doanh nghiệp và chính sách thương mại khu vực. Từ đó, nghiên cứu đề xuất các chiến lược nhằm giúp doanh nghiệp TMĐT tại Đông Nam Á tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro từ xu hướng này, bao gồm tối ưu hóa chuỗi cung ứng, khai thác các hiệp định thương mại tự do (FTA) và thúc đẩy đổi mới công nghệ để đảm bảo phát triển bền vững.
Từ khóa: chuỗi cung ứng, decoupling, Đông Nam Á, logistics, thương mại điện tử.
Abstract
The decoupling trend between the United States and China has profoundly impacted the global economy, particularly the e-commerce sector in Asia. This study analyzes the effects of decoupling on foreign direct investment (FDI) flows, supply chain shifts, and the adaptive strategies of e-commerce enterprises in Asia. Notably, Vietnam, Indonesia, and Singapore have emerged as key alternative hubs for production and logistics. Major players such as Shopee, Lazada, Tokopedia, and Alibaba have adjusted their strategies by adopting advanced technologies like AI, blockchain, and automated logistics to optimize operations and reduce reliance on Chinese supply chains. The findings indicate that decoupling does not follow a linear trajectory but rather evolves dynamically, depending on businesses’ adaptability and regional trade policies. Based on these insights, the study proposes strategies for Southeast Asian e-commerce enterprises to capitalize on opportunities while mitigating risks associated with this trend. These strategies include optimizing supply chains, leveraging free trade agreements (FTAs), and fostering technological innovation to ensure sustainable growth.
Keywords: supply chain, decoupling, Southeast Asia, logistics, e-commerce.